Τρία cubesats που μόλις τέθηκαν σε τροχιά από τον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό (Πηγή: Rick Mastracchio @AstroRM)
Ξεκινώντας πριν δύο δεκαετίες και κερδίζοντας ολοένα έδαφος (ή μάλλον διάστημα), τα cubesats έχουν κάνει πραγματικότητα τα όνειρα πολλών επιστημόνων, μηχανικών, φοιτητών και ακόμα και μαθητών που διαφορετικά δε θα είχαν δει τα δημιουργήματά τους να φτάνουν στον ουρανό.
Την ιδέα για τα cubesats συνέλαβαν στα τέλη του ’90 οι καθηγητές Bob Twiggs και Jordi Puig-Suari, οι οποίοι έβλεπαν ότι το μέλλον θα έφερνε ζήτηση για μηχανικούς δορυφόρων αλλά χωρίς να υπάρχει η οικονομική δυνατότητα για την εκπαίδευσή τους. Η λύση που εμπνεύστηκαν είχε τη μορφή ενός τυποποιημένου νανοδορυφόρου που θα μπορούσε να φτιαχτεί με συνηθισμένα εξαρτήματα και ηλεκτρονικά.
Αριθμός εκτοξεύσεων μέχρι το 2018. ( Πηγή)
Οι πρώτοι …κυβοδορυφόροι εκτοξεύθηκαν το 2003. Οι αριθμοί τους αυξήθηκαν με τις πρώτες εμπορικές εκτοξεύσεις δορυφόρων το 2012 και από τότε έχουν ανοδική πορεία, ξεπερνώντας το σημάδι που άφησε μία αποτυχημένη εκτόξευση μεγάλου αριθμού κύβων το 2015. Μία ιδιαίτερη στιγμή ήταν η επιτυχία των δύο κύβων Mars Cube One που το 2018 ταξίδεψαν από την τροχιά της Γης μέχρι τον Άρη ακολουθώντας την αποστολή InSight της NASA και λειτούργησαν σαν αναμεταδότες επικοινωνιών. Συνολικά μέχρι το 2021 έχουν εκτοξευθεί επιτυχημένα περίπου 1,200 cubesats.
Ο κάθε κύβος έχει διαστάσεις 10x10x10 εκατοστών και συνήθως βάρος μέχρι 1.3 κιλά. Το κόστος τους διατηρείται χαμηλό χάρις στα προσιτά εξαρτήματά τους και, κυρίως, χάρις στο μικρό βάρος τους που σημαίνει ανάγκη για λίγα καύσιμα. Ένα άλλο βασικό συστατικό της επιτυχίας τους είναι η δυνατότητα να μοιράζονται τα κόστη εκτόξευσης: συνήθως κάθε πύραυλος μεταφέρει πολλούς μαζί, σε πτήσεις προορισμένες για κανονικούς δορυφόρους.
Πηγή: NASA.
Όσο για το τι εφαρμογές φιλοξενούν, αυτές περιλαμβάνουν ποικίλες παρατηρήσεις της Γης, δοκιμές τεχνολογιών για μεγαλύτερους δορυφόρους, επιστημονικά πειράματα μικρού μεγέθους, βέβαια εκπαιδευτικές δραστηριότητες – και την επόμενη εφαρμογή που μπορεί να σκεφτεί κάποιος από εμάς.
Με πληροφορίες από The Conversation, Space.com, Wikipedia.
